UKRATKO O PLAVOJ ZASTAVICI

Plava zastavica je ekskluzivno eko-obilježje koje će tokom ljeta 2017. godine biti dodjeljeno za 4.820 plaža, marina i ekoturističkih brodova u 49 zemalja sjeverne hemisfere.

Program “Plava zastavica” vodi nezavisna neprofitna organizacija “The Foundation for Environmental Education – FEE” (Fondacija za ekološku edukaciju) sa sjedištem u Kopenhagenu, gdje se nalazi i medjunarodna koordinacija programa.

Plava zastavica je simbol visokih standarda zaštite životne sredine kao i kvalitetnih sanitarnih i bezbjednosnih uslova na plažama i marinama. Sastavni dio programa je i ekološko obrazovanje kao i informisanje javnosti, vlasti i turističkih aktera o zaštiti životne sredine.

Ideja o Plavoj zastavici je rodjena 1986. godine u Francuskoj, gdje je nekoliko obalnih opština dobilo ovaj simbol zahvaljujuci rezultatima u tretmanu otpadnih voda i kvalitetu vode za kupanje. Naredna, 1987. godina je bila Evropska godina životne sredine, kada je Fondacija za ekološku edukaciju u Evropi (FEEE) prezentovala koncept ove kampanje, koju je Evropska komisija prihvatila kao jednu od aktivnosti na polju zaštite životne sredine u Evropskoj Uniji.

Francuski koncept Plave zastavice je potom razvijen na evropskom nivou kako bi uključio druge oblasti ekološkog menadžmenta, kao što je upravljanje otpadom, te planiranje i zaštita obalnog područja.

Pored plaža, i marine su postale kandidati za Plavu zastavicu.

U prvoj godini kampanje, u deset zemalja 244 plaža i 208 marina bilo je obilježeno Plavom zastavicom, da bi taj broj nakon dvadeset godina porastao na preko 3000 lokacija.

Vremenom su se i kriterijumi promjenili i postali strožiji i striktniji. Od 1992. godine svi kriterijumi za Plavu zastavicu su postali isti za sve zemlje koje učestvuju u kampanji. Poslednja promjena kriterijuma je uradjena 2016. godine.

U početku, ovo je bila isključivo evropska kampanja koja je od 2001. godine prešla i na druge kontinente – sada se primjenjuje na svim kontinentima, odnosno u preko 50 zemalja.

MEĐUNARODNI OPERATER PLAVE ZASTAVICE

Fondacija za ekološku edukaciju (FEE) je nevladina i neprofitna organizacija koja promoviše održivi razvoj kroz ekološko obrazovanje.

FEE je medjunarodna krovna organizacija sa po bar jednom organizacijom u svakoj zemlji članici, koje predstavljaju FEE na svom nacionalnom nivou i gdje sprovode pojedine kampanje.

Pored nacionalnih organizacija, pojedine medjunarodne organizacije i institucije mogu postati pridruženi članovi FEE.

FEE je krajem 2016. godine imala članice 73 zemlje sa svih kontinenata.

FEE je od 1981. godine aktivno promovisala ekološko obrazovanje kroz svoje medjunarodne programe, čija je svrha bila da se prenesu zalaganja Agende 21 i uključe ljudi svih dobi i nacija, a kroz formalno školsko obrazovanje, obuku kadrova i podizanje svijesti gradjana.

FEE je aktivna kroz svojih 5 programa ekološke edukacije – “Plava zastavica”, “Eko škole”, “Mladi eko-reporteri”, “Učimo o šumama” i “Zeleni ključ”.

Kada nacionalna nevladina organizacija postane članica FEE, ona u početku dobija status pridruženog člana. U roku od 3-5 godina, ona mora da postane punopravni član, što znači da treba u potpunosti da primjeni bar 2 od 5 programa FEE.

Sjedište FEE – Fondacije za ekološku edukaciju, kao i Medjunarodne koordinacije Plave zastavice nalazi se u Danskoj.

NACIONALNI OPERATER PLAVE ZASTAVICE

ECOM je samostalno i dobrovoljno udruženje koje okuplja stručnjake iz oblasti zaštite životne sredine sa osnovnim ciljem da jača svijest očuvanja i razvija ekolosku kulturu kod mladih, a kroz saradnju sa srodnim ekološkim organizacijama i institucijama u zemlji i inostranstvu.

Sjedište organizacije je u Kotoru, a područje djelovanja je prostor cijele Crne Gore.

Osnovni ciljevi i zadaci ECOM-a su:

• organizovanje ekoloških aktivnosti i realizacija projekata, samostalno ili u saradnji sa srodnim ekološkim institucijama, organizacijama i udruženjima gradjana
• medjunarodna saradnja i članstvo u ekološkim mrežama i ascoijacijama
• edukacija i jačanje javne svijesti o potrebi očuvanja životne sredine i razvijanje ekološke kulture kod mladih
• proširivanje ekoloških naučnih i stručnih znanja kroz ostvarivanje saradnje i razmjenu informacija sa srodnim organizacijama
• organizovanje radionica, seminara, prezentacija, izložbi i sličnih aktivnosti u cilju upoznavanja i primjene dostignuća savremene nauke i prakse zaštite životne sredine

Stručne oblasti u kojima ECOM ostvaruje programske ciljeve su:

• obrazovanje o održivom razvoju,
• integralno upravljanje prirodnim resursima,
• procjena osjetljivosti, procjena rizika i strateška procjena uticaja na životnu sredinu,
• procjena uticaja zahvata na životnu sredinu,.
• standardizacija u oblasti zaštite životne sredine,
• biodiverzitet,
• močvarna i priobalna područja kao i more,
• zaštićena područja mora i kopna,
• prirodna i kulturna baština
• informacione tehnologije za životnu sredinu,
• jačanje svijesti o potrebi očuvanja životne sredine

ECOM postoji od 2001. godine i u proteklom periodu sproveo je više kampanja i projekata.

ECOM je od 2003. godine bio pridruženi, a od 2009. godine punopravni član (Fondacije za ekološku edukaciju FEE) – međunarodne organizacije koja okuplja preko 100 nevladinih organizacija iz 82 države. FEE, kao organizacija sa 40 godina iskustva u obrazovanju za održivi razvoj, 2021. godine lansirala je novi strateški plan – GAIA 20:30, koji prioritet daje akcijama za rješavanje hitnih prijetnji klimatskih promjena, gubitka biodiverziteta i zagađenja životne sredine. U saradnji sa svojim članicama na nacionalnom nivo, FEE svoje aktivnosti sprovodi kroz 5 programa: “Plava zastavica”, “Zeleni ključ”, “Eko-škole”, “Učimo o šumama” i  “Mladi eko-reporteri”.

Realizacija tri FEE programa u Crnoj Gori – “Plava zastavica” (od 2003. godine), “Mladi eko-reporteri” (od 2008. godine) i “Zeleni ključ” (od 2017. godine) u skladu je sa opredjeljenjima ECOM-a da sprovede principe primjenjene zaštite životne sredine kroz podizanje svijesti pojedinaca o ekološkim problemima, promjeni obrazaca ponašanja i unapređenja okruženja u koje žive.

ECOM je od 2016. godine uključen i u sprovodjenje programa “Eko škole” čiji je nacionalni operater Zavod za školstvo Crne Gore.

Članovi ECOM-a su bili stalni saradnici više naučnih i popularnih časopisa: “Gorske staze”, “Soa nebeska”, “Barske novine”, “Pomorstvo” kao i radio programa – “Eko kutak” Radio Kotora.

ECOM, kao organizacija koja se bavi konsultantskim poslovima iz oblasti zaštite životne sredine smatra da je osnova rješavanja svakog ekološkog problema obučavanje i podizanje ekološke svijesti pojedinca. Na ovaj način, kada se pojedincu predoče uzroci ekološkog problema, na njega se utiče da direktno preuzme inicijativu za aktivnu i primjenjenu zaštitu životne sredine.